Travnika kroniko

Preparanta mia vojaĝo al Sarajevo, mi hieraŭ finis legi Travnička hronika (Travnika kroniko) de Ivo Andrić. La verkisto, kiu naskiĝis en Travnik en Bosnio, gajnis en 1961 la literaturan Nobel premion por sia ĉefa verko Ponto sur Drina.

En Travnička hronika, Andrić rakontas « la tempon de konsulejojn » en Travnik, dumtempa ĉefurbo de Bosnio regita de otomano Imperio. Tiu tempo de konsulejo okazis dum la napoleona periodo. Post militaj venkoj, franca imperio regis pluraj landoj kiel Dalmatio proksime de Bosnio. Napoleono do decidis malfermi konsulejon en Travnik, kaj poste la aŭstra imperio ankaŭ.

Dum sep jaroj, konsulo de Francio kaj konsulo de Aŭstrio vivis en multkultura urbo distiritaj inter viziro, turkaj eminentuloj, judoj de Bosnio kaj katolikaj kaj ortodoksaj ekleziularoj. La konsuloj kun siaj helpantoj vivis amike aŭ malamike laŭ la politiko kaj la militoj inter Parizo kaj Vieno.

Dum mia legado mi elektas frazon dirita de Des Fossés, kanceliero de la franca konsulejo en la 13a ĉapitro :
« Vi ĉiuj vivas sub la sama ĉielo kaj de la sama tero, sed ĉiu de tiuj kvar grupoj havas la centro de sia spirita vivo fare, en fremda lando, en Romo, en Moskvo, en Konstantinopolo, en Mekko, Jerusalemo aŭ Dio scias kie, sed ne tie kie tiuj homoj naskiĝas kaj mortas. »

Jen la malfeliĉo de malgrandaj popoloj kiam ili havas diversan loĝantaron. En la libro, la muzulmanoj atendas politikan apogon de Stambulo, katolikoj de Aŭstrio, judoj de Francio kaj ortodoksaj de Rusio. Religie, ili respektive atendas ordonoj de Mekko, Romo, aŭ Moskvo.

Je la sama periodo, en alia parto de otomana imperio, ekzistis la sama problemo. Mi bone konas Libanon, do kiam mi legis la suprajn liniojn, mi tuj pensis al la libana situacio. Sed en la libanaj montaroj kuŝas dek ses religiaj komunumoj (dek ok post alveno de katolikaj kaj ortodoksaj Armenoj) kaj ne nur kvar. Francoj subtenis maronitojn (kristanojn kiuj sekvas Sankta Maron, kaj kiuj akceptas aŭtoritatecon de papo), Rusoj subtenis ortodoksojn, Stambulo subtenis sunaistajn muzulmanojn, ktp.
Unua ilustraĵo : Originala kovrilo de la libro, publikigita en 1942 en Beogrado.

Dua ilustraĵo : Desegno de libana studento pri lia propra reprezento de la lando. Li reprezentas Libanon kiel granda kuko dividata en dek ok religiaj komunumoj (18 confessions) ĉiu apogata de eksterlanda nacio (support nation 1, nation 2). Desegnita dum mia universitata enketo en 2005.